De Belgische vakantiewetgeving uitgelegd
Veel werknemers in België kijken het hele jaar reikhalzend uit naar hun vakantie. Het plannen van die welverdiende rust brengt echter soms vragen met zich mee over de exacte rechten en regels. Een veelvoorkomende vraag die vaak googled wordt, maar waarover de informatie soms versnipperd lijkt, is: hoeveel vakantiedagen heb je nu precies recht op in België? Het antwoord is niet voor iedereen hetzelfde, maar volgt strikte wettelijke kaders.
Het recht op wettelijke vakantiedagen
In België hebben voltijdse werknemers recht op een minimumaantal vakantiedagen per jaar. Dit is geregeld via de jaarlijkse vakantiewetgeving. Het basisprincipe is dat iedereen, ongeacht de sector, recht heeft op 20 wettelijke vakantiedagen per jaar voor een volledige referteperiode gewerkt te hebben. Dit is het absolute minimum dat een werkgever moet toekennen. Deze dagen worden ook wel de conventionele vakantiedagen genoemd, hoewel ze wettelijk verankerd zijn.
De invloed van anciënniteit en anciënniteitsdagen
Wat de Belgische situatie complexer maakt dan het lijkt, zijn de zogenaamde aanvullende vakantiedagen of anciënniteitsdagen. Dit zijn extra dagen die werknemers kunnen verdienen door hun anciënniteit binnen de onderneming of sector. De regeling hiervoor verschilt sterk. Sommige sectorale CAO’s (Collectieve Arbeidsovereenkomsten) kennen bijvoorbeeld een systeem waarbij je na een bepaald aantal dienstjaren (vaak vijf jaar) recht krijgt op één extra dag, en dit kan oplopen tot maximaal vijf extra dagen. Werkgevers die geen sectorale regeling moeten volgen, kunnen dit ook vrijwillig toekennen via een individuele arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement.
Hoeveel neem je op bij een 5- of 6-dagenwerkweek?
Het aantal vakantiedagen wordt berekend op basis van de werkweken. Voor iemand die vijf dagen per week werkt, komt het neer op die 20 dagen. Werk je zes dagen per week, dan heb je nog steeds recht op 20 vakantiedagen, maar deze dagen dekken een grotere periode van je werkschema. Het is cruciaal om dit te begrijpen, want vakantiedagen zijn in principe een recht op tijd, niet per se een vast aantal dagen in de week.
Het belang van de opbouw en het spreiden van je dagen
De vakantiedagen die je in het huidige jaar opneemt, zijn meestal verdiend in het voorgaande kalenderjaar. Dit principe wordt het systeem van uitgestelde vakantie genoemd. Dit betekent dat je niet zomaar 20 dagen vrijaf kunt nemen in januari als je deze pas in de loop van het vorige jaar verdiend hebt. De opbouw verloopt maandelijks. Werk je een volledige maand, dan bouw je recht op voor 1/12 van je jaarlijkse vakantie.
Andere vormen van verlof die de vakantie beïnvloeden
Naast de wettelijke vakantiedagen zijn er nog andere verlofregelingen in België die invloed kunnen hebben op je totale verlof. Denk hierbij aanADV-dagen (Arbeidsduurvermindering) in bepaalde sectoren of de inhaalrust voor overuren. Hoewel deze technisch gezien geen 'vakantiedagen' zijn in de strikte zin, gebruiken veel werknemers deze dagen wel om langere periodes vrij te nemen. Het is altijd aan te raden om het arbeidsreglement van je eigen onderneming of de geldende CAO na te slaan voor de meest precieze details betreffende jouw specifieke situatie, want de Belgische arbeidsmarkt kent veel nuances.
