Waarom dit zo vaak verkeerd gaat
In het Nederlands zijn er aardig wat woorden die qua klank op elkaar lijken, maar qua betekenis sterk verschillen. Een veelvoorkomende verwarring ligt tussen ‘betaald’ en ‘betaamt’. Hoewel ze allebei iets met geld of verplichtingen kunnen te maken hebben, hebben ze een totaal andere grammaticale functie en betekenis. In dit artikel leggen we het verschil op een heldere manier uit, zodat je deze woorden vanaf nu correct gebruikt.
Wat betekent ‘betaald’?
Vorm en gebruik
‘Betaald’ is het voltooid deelwoord van het werkwoord ‘betalen’. Je gebruikt het in samengestelde tijden, zoals: “Hij heeft de rekening betaald” of “De huur is al betaald.” Het verwijst dus naar een actie die is afgerond. Het hoort bij werkwoordstijden zoals de voltooide tegenwoordige tijd of de voltooide verleden tijd.
Voorbeeldzinnen
“Zij heeft de parkeermeter betaald.”
“Mijn factuur is nog niet betaald.”
“Alles werd netjes op tijd betaald.”
Wat betekent ‘betaamt’?
Oudere, formele vorm
‘Betaamt’ komt van het werkwoord ‘betaamt’, wat een verouderd of formeel woord is dat ‘passend zijn’ of ‘behoort’ betekent. Het wordt meestal gebruikt in formele of literaire contexten. Bijvoorbeeld: “Het betaamt een heer niet om zich zo te gedragen.” Je kunt het zien als een nettere manier om te zeggen dat iets hoort of gepast is.
Voorbeeldzinnen
“Het betaamt haar om dankbaar te zijn.”
“Het betaamt de regering om transparant te zijn.”
“Zo’n gedrag betaamt iemand van zijn positie niet.”
Hoe onthoud je het verschil?
Let op het thema en de context
‘Betaald’ heeft altijd te maken met geldtransacties of het vervullen van financiële verplichtingen. Denk aan betalen en geld. ‘Betaamt’ echter heeft niets te maken met geld, maar met normen, fatsoen of gepast gedrag — eerder ethisch dan economisch dus. Als je denkt dat iemand iets zou moeten doen omdat het hoort, dan is ‘betaamt’ meestal het juiste woord.
Handige tip
Vraag jezelf af: heeft dit met geld te maken of met gedrag? Als het met geld te maken heeft, gebruik dan ‘betaald’. Heeft het met wat hoort of niet hoort te maken, gebruik dan ‘betaamt’.
Veelgemaakte fouten
Een veelgemaakte fout op sociale media is dat mensen zeggen “Dat heb ik niet betaamt”, terwijl ze “Dat heb ik niet betaald” bedoelen. Een simpel ezelsbruggetje is dus: als je met een bankkaart betaalt, dan heeft het niets met gedrag te maken maar met geld — dus ‘betaald’. Een andere fout is het verwarren van de betekenis: sommige mensen denken dat ‘betaamt’ een ouderwetse vorm van ‘betaald’ is, maar dat klopt niet.
Laatste reminder
‘Betaald’ is de financiële term en wordt in de meeste dagelijkse situaties gebruikt. ‘Betaamt’ is ouderwets, komt uit het formele taalgebruik en gaat over fatsoen of gepastheid. Nu je dit weet, zul je deze twee woorden nooit meer door elkaar halen.
