Wat maakt studenten in België extra kwetsbaar voor een burn-out?
Steeds meer studenten in België geven aan dat ze zich opgebrand voelen. De combinatie van drukke lessenroosters, examens, sociale verwachtingen en vaak ook een studentenjob weegt zwaar. Toch linken veel mensen een burn-out nog altijd vooral aan werknemers, niet aan jongeren in opleiding.
Bij studenten komt er bovendien specifieke Belgische stress bij. Denk aan het halen van studiepunten binnen een beperkt aantal jaren, de kost van kotleven in steden als Leuven, Gent of Brussel, en de druk van ouders die investeren in het inschrijvingsgeld. Omdat studeren vaak wordt gezien als een zogezegd zorgeloze tijd, durven studenten hun klachten minder snel serieus te nemen.
Vroege signalen: wanneer moet je beginnen opletten?
Veranderingen in energie en slaap
Een eerste alarmbel is aanhoudende vermoeidheid die niet weggaat na een weekend uitslapen. Studenten merken dat ze tijdens hoorcolleges moeite hebben om hun ogen open te houden of dat ze zich leeg voelen na een korte studeerperiode. Slaappatroon en energie schommelen sterk: ofwel heel laat opblijven en niet kunnen inslapen, of juist extreem veel slapen maar toch niet uitgerust zijn.
Concentratieproblemen en uitstelgedrag
Waar klassieke examenstress vaak tijdelijk is, blijven concentratieproblemen bij een beginnende burn-out aanslepen. Een syllabus lezen lukt nauwelijks, zinnen moeten meermaals herlezen worden en taken worden systematisch uitgesteld. Studenten voelen zich schuldig, maar krijgen het toch niet gedaan, zelfs wanneer de deadline dichterbij komt.
Emotionele signalen
Emotioneel merk je dat kleine tegenslagen zwaar binnenkomen. Een mindere score op een tussentijdse test kan aanvoelen als een totale mislukking. Prikkelbaarheid, plotse huilbuien, een kort lontje tegenover kotgenoten of familie en een algemeen gevoel van machteloosheid zijn typische tekens. Sommige studenten ervaren ook een vlak gevoel, alsof niets nog echt plezier geeft.
Wat kun je als student zelf doen?
Grenzen leren herkennen
In een Belgische studentencultuur waar blokbezoeken in de bib en lange nachten normaal lijken, is het moeilijk om je eigen grens te bewaken. Toch is het belangrijk om pauzes en vrije avonden bewust in te plannen, ook tijdens de blok. Een haalbare dagplanning, met ruimte voor maaltijden, frisse lucht en ontspanning, is vaak effectiever dan marathonsessies achter je bureau.
Durven praten over hoe je je voelt
Veel hogescholen en universiteiten in België hebben studentenpsychologen of een studentenwelzijnsdienst. Een gesprek kan helpen om klachten in te schatten en eerste stappen te zetten. Ook met huisgenoten, vrienden of familie open praten normaliseert het probleem en doorbreekt het gevoel dat je faalt.
Wanneer professionele hulp zoeken in België?
Als de vermoeidheid, sombere gedachten en concentratieproblemen wekenlang aanhouden en je dagelijkse leven duidelijk beïnvloeden, is het tijd om hulp te zoeken. Een eerste stap kan de huisarts zijn, die vertrouwd is met de Belgische gezondheidszorg en kan doorverwijzen naar geschikte hulpverleners. Wachten tot na de examens of tot het volgende academiejaar maakt herstel vaak alleen maar moeilijker. Vroeg ingrijpen vergroot de kans dat je zowel je studies als je welzijn op lange termijn kunt blijven combineren.
