Wat is juist: gebeurd of gebeurt?
Veel mensen twijfelen tussen de woorden 'gebeurd' en 'gebeurt'. Hoewel ze op elkaar lijken, hebben ze een totaal andere betekenis en gebruik. Het juiste gebruik hangt af van de werkwoordstijd en de grammaticale context waarin het gebruikt wordt.
Wanneer gebruik je ‘gebeurd’?
Voltooid deelwoord
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt het meestal in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'is' of 'heeft'. Bijvoorbeeld: "Er is iets ergs gebeurd." In deze zin wijst 'gebeurd' op iets dat al heeft plaatsgevonden. Het verwijst dus naar een afgehandelde actie in het verleden.
Gebruik in zinnen
Een correcte zin met 'gebeurd' is: "Wat is er precies gebeurd?" Hier zie je duidelijk dat er sprake is van een actie die al heeft plaatsgevonden en afgesloten is. Let er ook op dat 'gebeurd' nooit zelfstandig in een zin staat zonder hulpwerkwoord. Als je dus 'gebeurd' ziet, hoort er bijna altijd een hulpwerkwoord bij.
Wanneer gebruik je ‘gebeurt’?
Onvoltooid tegenwoordige tijd
'Gebeurt' is de derde persoon enkelvoud in de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'gebeuren'. Het wordt gebruikt als iets zich nú afspeelt of als algemene waarheid. Bijvoorbeeld: "Wat er vandaag gebeurt, kan invloed hebben op morgen." In dit geval staat de actie nog niet vast in het verleden, maar is het iets dat op het moment zelf gebeurt.
Gebruik in zinnen
Een veelvoorkomende correcte zin met 'gebeurt' is: "Wat gebeurt er als je op die knop drukt?" Dit geeft aan dat de handeling zich op dat moment afspeelt of gaat plaatsvinden. 'Gebeurt' heeft dus altijd betrekking op iets dat nu bezig is of regelmatig gebeurt.
Een handige tip om te onthouden
Als je twijfelt tussen 'gebeurd' en 'gebeurt', kijk dan naar het hulpwerkwoord. Als er bijvoorbeeld 'is', 'heeft' of 'zal' voor staat en de actie is afgerond, gebruik je 'gebeurd'. Als de handeling nog bezig is of regelmatig plaatsvindt in het heden, kies je voor 'gebeurt'.
Veelgemaakte fouten
Een van de meest gemaakte fouten is zinnen als: "Wat is er aan het gebeurt?" terwijl het zou moeten zijn: "Wat is er aan het gebeuren?" of "Wat is er gebeurd?" De verwarring ontstaat vaak door verkeerd gebruik van de werkwoordstijden en ons taalgevoel dat soms een verkeerde afslag neemt.
Tot slot
Hoewel 'gebeurt' en 'gebeurd' erg op elkaar lijken, is het verschil vrij duidelijk wanneer je kijkt naar tijd en vorm. Door je bewust te zijn van de werkwoordstijd kom je een heel eind. Het correct gebruiken van deze vormen zorgt niet alleen voor professioneel taalgebruik, maar helpt ook om je boodschap helder over te brengen. Onthoud: iets wat al voorbij is, is ‘gebeurd’. Wat nu plaatsvindt, ‘gebeurt’.
