Wat betekent 'sjieken'?
In het Vlaams kom je regelmatig woorden tegen die in Nederland niet of zelden gebruikt worden. Eén van die woorden is 'sjieken'. Wie voor het eerst met deze term in aanraking komt, zal zich misschien afvragen wat het juist betekent. Het woord 'sjieken' is een typisch Belgisch-Nederlandse verbastering van het Franse woord 'chiquer', wat kauwen betekent. Binnen Vlaanderen is 'sjieken' dan ook een informeel werkwoord voor het kauwen van kauwgom.
Waar en hoe wordt 'sjieken' gebruikt?
Het gebruik van 'sjieken' is vooral populair in de informele spreektaal van jongeren, maar ook volwassenen gebruiken het soms in de dagelijkse omgang. Je hoort het vaak in zinnen zoals: "Stop eens met zo luid te sjieken" of "Hij is constant aan het sjieken tijdens de les". Het is dus zeker geen ongebruikelijk woord in de Vlaamse regio’s. In Nederland zal men eerder ‘kauwen’ of simpelweg ‘kauwgom eten’ gebruiken.
Is 'sjieken' correct Nederlands?
Hoewel het woord 'sjieken' opgenomen is in sommige dialectwoordenboeken en erkend wordt als deel van het Vlaamse taalgebruik, is het volgens de standaardtaal niet correct Algemeen Nederlands. De correcte term is ‘kauwen’ of specifieker: ‘kauwgom kauwen’. Toch is het woord wijdverspreid in Vlaanderen en behoort het tot een groter geheel van verfranste termen die in België gangbaar zijn.
Andere Belgische varianten en synoniemen
Naast 'sjieken' bestaan er nog andere informele uitdrukkingen in Vlaanderen rond het eten van kauwgom. Soms hoor je mensen ook praten over 'chiclets', verwijzend naar een bekend merk. In informeel taalgebruik luistert men vaak niet naar de standaardregels van het Nederlands, waardoor veel woorden ingang vinden op basis van gewoonte en regionale voorkeuren. In Wallonië gebruikt men het Franstalige 'mâcher du chewing-gum', terwijl in Vlaanderen dus 'sjieken' gebruikelijk kan zijn.
Waarom blijft 'sjieken' populair ondanks dat het geen standaardtaal is?
Woorden zoals 'sjieken' blijven populair omdat ze cultureel ingebed zijn. Taal leeft en evolueert onder invloed van regionale gewoonten, andere talen en historische gebruiken. Zeker in Vlaanderen, waar het Frans lange tijd een dominante rol speelde, zijn veel woorden ontstaan door een vermenging van Frans en Nederlands. 'Sjieken' klinkt voor velen vlotter of alledaagser dan 'kauwen', en dat maakt het aantrekkelijk in de spreektaal.
Conclusie: een typisch Vlaams woord
Wie het woord 'sjieken' gebruikt, zegt onbewust iets over zijn of haar taalgebruik en culturele inslag. Het is een herkenbaar voorbeeld van hoe taal in België kan verschillen van die in Nederland, ondanks dat beide landen formeel dezelfde taal spreken. Hoewel 'sjieken' niet tot het standaardtaalgebruik behoort, is het een begrip dat leeft en zijn plaats heeft gevonden in de Vlaamse woordenschat.
